مساعده: قانون و شرایط پرداخت + فرم درخواست

دریافت مساعده حقوق برای کارکنان با شرایط خاصی همراه است که در اینجا علاوه بر قانون مساعده، نحوه محاسبه مبلغ، شرایط پرداخت و نحوه ثبت حسابداری مساعده تفاوت‌ آن با وام و علی‌الحساب را بررسی کرده ایم. همچنین نمونه فرم درخواست مساعده حقوق را نیز قرار داده ایم.

مساعده مالی یکی از ابزارهای مهم در سازمان‌ها برای حمایت از کارکنان در مواقع ضروری است. این مبلغ به‌عنوان پیش‌پرداخت حقوق ماهانه به پرسنل پرداخت می‌شود و می‌تواند کمک زیادی به رفع مشکلات مالی موقت کند.

مساعده مبلغی است که کارفرما به‌ عنوان پیش پرداخت حقوق به کارمند پرداخت می‌کند. این مبلغ معمولا برای کمک به تامین هزینه های ضروری پیش از دریافت حقوق اصلی پرداخت می شود. در واقع، مساعده یک نوع تسهیلات مالی محسوب می شود که به کارمند اجازه می دهد تا بخشی از حقوق خود را در همان ماه زودتر دریافت کند. تفاوت اصلی مساعده با وام در این است که مساعده معمولا بدون سود و بهره پرداخت می‌شود و مستقیما از حقوق آینده کارمند کسر می‌گردد. همچنین، مساعده برخلاف وام های رسمی، نیاز به تضمین ندارد و فرآیند دریافت آن از کارفرما ساده‌تر است.

بر اساس بند ب ماده ۳۷ قانون کار در صورتیکه بر اساس قرارداد یا عرف کارگاه، پرداخت مزد به صورت ماهانه باشد، این پرداخت باید در آخر ماه صورت گیرد. از منظر قانون کار کارفرما تکلیفی برای پرداخت زودتر از موعد تمام یا بخشی از حقوق را ندارد، اما بر اساس بند ب ماده ۴۵ قانون کار هنگامی که کارفرما به عنوان مساعده وجهی به کارگر داده باشد، در پایان ماه می تواند از مزد کارگر برداشت نماید. توجه داشته باشید که مبلغ پرداختی بابت مساعده حقوق، مشمول مالیات نیست، چرا که اصولا مساعده هزینه حقوق و دستمزد نیست که بخواهد مشمول مالیات باشد، بلکه بخشی از مبلغی است که بعد از محاسبه حقوق و دستمزد و کسر کسورات بیمه و مالیاتی به پرسنل پرداخت می شود.

بر این اساس می توان گفت از نظر حقوقی، مساعده نوعی توافق داخلی بین کارگر و کارفرما محسوب می‌شود، شرایط پرداخت مساعده می تواند در قرارداد کار مستند شد تا در آینده مشکلی ایجاد نشود. همچنین مساعده می تواند در فرم تسویه حساب با پرسنل نیز در نظر گرفته شود تا اگر پرسنل پس از دریافت مساعده از شرکت خارج شد، در فرم تسویه حساب در نظر گرفته شود.

همانطور که مطرح شد پرداخت مساعده به کارکنان تابع قوانین مشخصی در قانون کار نیست و معمولا هر شرکت یا سازمان سیاست های خاص خود را در این زمینه دارد. با این حال، چند اصل کلی در مورد مساعده وجود دارد که کارفرمایان و پرسنل باید به آن توجه داشته باشند.

معمولا مبلغ مساعده از کل حقوق ماهانه کمتر است تا پرداخت آن در پایان ماه به مشکل نخورد. همچنین کارفرمایان برای مدیریت بهتر نقدینگی، ممکن است شرایطی برای پرداخت مساعده در نظر بگیرند، از جمله: سقف معین برای میزان مساعده و الزامات تایید آن توسط مدیران. به طور خلاصه شرایط مربوط به درخواست و دریافت مساعده به صورت زیر است:

• نحوه درخواست: درخواست مربوطه باید به صورت کتبی به شرکت تحویل داده شود.
• زمان درخواست: زمان ثبت درخواست بین ۵ تا ۲۵ هر ماه می باشد.
• مبلغ درخواست: معمولا بین ۳۰ تا ۷۰ درصد حقوق را می‌توان به عنوان مساعده پرداخت کرد. البته سقف مبلغ مساعده می تواند معادل خالص حقوق دریافتی باشد. این مورد به موافقت کارفرما بستگی دارد.
• نحوه باز پرداخت: مساعده به عنوان طلب کارفرما از پرسنل محسوب می شود و در پایان ماه و در زمان پرداخت حقوق از حساب پرسنل کسر می‌ گردد

شفافیت در فرایند درخواست و باز پرداخت مساعده اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند از سوء تفاهم‌ های احتمالی بین کارمند و کارفرما جلوگیری کند. درخواست مساعده در بیشتر شرکت ها و مشاغل شامل مرحله زیر است.

1. تکمیل فرم درخواست
   ابتدا کارمند باید درخواست مساعده خود را به بخش مالی یا منابع انسانی یا مدیرعامل ارائه دهد. این درخواست معمولا شامل توضیحی درباره دلیل نیاز به مساعده و مبلغ مساعده مورد نظر است.
2. تایید توسط مدیر
   پس از دریافت درخواست، مدیر مربوطه آن را بررسی می‌کند تا مطمئن شود که شرایط لازم برای پرداخت مساعده فراهم است.
3. پرداخت مساعده
   در صورتی که درخواست تایید شود، مبلغ مساعده به حساب پرسنل واریز می‌شود
4. کسر از حقوق
   بعد از پرداخت مساعده، مبلغ آن در پایان ماه از حقوق پرسنل کسر می‌شود.

با توجه به عدم الزام کارفرما به پرداخت مساعده در قانون کار،‌ مبلغ مساعده حقوق با توافق کارفرما و کارگر تعیین می شود. مهمترین نکته در تعیین مبلغ مساعده این است که از خالص حقوق دریافتی پرسنل بیشتر نباشد تا در انتهای ماه بتوان مساعده را از حقوق وی کسر کرد. بر این اساس مبلغ مساعده، پس از کسر اقساط وام‌ های دریافتی، بیمه، مالیات از حقوق پرسنل، به صورت درصدی از خالص دریافتی او تعیین می‌شود. معمولا بین ۳۰ تا ۷۰ درصد حقوق کارکنان، می‌تواند به عنوان مساعده پرداخت شود. البته گاهی اوقات ممکن است با تایید کارفرما، مبلغ مساعده بیشتر از ۷۰ درصد حقوق پرسنل باشد. در این صورت عرف کارگاه معتبر است.

پرسنلی که اقساط و کسورات حقوق آنها در فیش حقوقی بیشتر است، از مساعده کمتری برخوردار می‌ شوند. این کسورات می‌ تواند شامل بیمه، مالیات، وام یا خساراتی باشد که ماهانه از حقوق کارکنان کسر می گردد. برخی سازمان‌ها مبلغ مساعده حقوق را به صورت مبلغی ثابت تعیین می‌کنند. به عنوان مثال، ممکن است شرکتی مبلغ ۱۰ میلیون تومان را به عنوان مساعده حقوق تعیین کند. در این موارد، مبلغ مساعده حقوق معمولا برای همه کارمندان یا پرسنل یکسان است.

در اینجا یک نمونه متن درخواست مساعده از مدیر عامل شرکت آماده کرده ایم. این متن به صورت رسمی نوشته شده و شامل اطلاعات ضروری برای درخواست مساعده است. می توانید این متن را طبق نیاز خود تغییر دهید و به مدیرعامل، بخش منابع انسانی یا مالی ارسال کنید.

معمولا پرسنل برای دریافت مساعده باید فرم‌ درخواست مساعده را پر کنند، سپس درخواست خود را به بخش مالی یا منابع انسانی یا مدیرعامل ارائه دهند. این درخواست معمولا شامل توضیحی درباره دلیل نیاز به مساعده و مبلغ مساعده مورد نظر است. در اینجا یک نمونه فرم درخواست مساعده حقوق به صورت pdf قرار داده ایم که شرکت ها و کارفرمایان می توانند از آن به عنوان فرم درخواست مساعده پرسنل خود استفاده کنند:

برای ثبت مساعده حقوق، لازم است حسابی به عنوان مساعده پرسنل ساخته شود. ماهیت این حساب مانند حساب دریافتنی، بدهکار است. در واقع مساعده به نوعی دارایی شرکت محسوب می‌شود. پس از کسر مبلغ مساعده حقوق در پایان ماه، حساب بدهکار و بستانکار صفر می‌شود.

در زمان پرداخت مساعده، نباید ثبت آن را در حساب‌های حقوق و دستمزد وارد کنیم؛ زیرا تا زمانی که ماه به پایان نرسد، کار پرسنل به اتمام نرسیده که بابت آن حقوقی پرداخت شود. در واقع مساعده تا پایان ماه به عنوان طلب شرکت از پرسنل حساب می‌شود و ثبت آن بشرح زیر می‌باشد:

حساب معین مساعده نیز به صورت زیر می باشد:

دارایی ها > دارایی های جاری> (کل) سایر حساب های دریافتنی> (معین) مساعده حقوق

مساعده مبلغی است که کارفرما به‌ عنوان پیش‌ پرداخت حقوق به کارمند پرداخت می‌کند. این مبلغ معمولا برای کمک به تامین هزینه‌های ضروری پیش از دریافت حقوق پرداخت می‌شود. در واقع، مساعده یک نوع تسهیلات مالی محسوب می‌شود که به کارمند اجازه می‌دهد تا بخشی از حقوق خود را زودتر دریافت کند. تفاوت اصلی مساعده با وام در این است که مساعده معمولا بدون سود و بهره پرداخت می‌شود و مستقیما از حقوق آینده پرسنل کسر می‌گردد. همچنین، مساعده برخلاف وام‌ های رسمی، نیاز به تضمین‌ ندارد و فرآیند دریافت آن از کارفرما ساده‌ است.

درست است که مساعده به عنوان علی الحساب حقوق پرداخت می‌شود، اما مفهوم مساعده با علی الحساب متفاوت است. مساعده نوعی توافق بین کارگر و کارفرما است که دارای سقف تعیین شده‌ای است و در زمان بحران مالی پرسنل و به درخواست وی پرداخت می‌گردد. این کسورات در پایان ماه از حقوق دریافتی پرسنل کم می‌شود. اما علی الحساب وجوهی است که برای انجام هزینه‌های مربوط به فعالیت اقتصادی، مانند هزینه‌های ماموریت از شرکت دریافت می‌شود. علی الحساب یک حساب جاری می‌باشد که سقف تعیین شده و استانداردی ندارد. همچنین بر خلاف مساعده که در همان ماه با پرداخت حقوق تهاتر می شود، مانده حساب جاری علی الحساب ممکن است از ماه یا سال به ماه یا سال بعد انتقال پیدا کند.

از آنجایی که حقوق پرداختی به پرسنل جزء موارد مشمول بیمه و مالیات می باشد، برخی به غلط تصور می کنند که مساعده نیز مشمول بیمه مالیات است. همانطور که مطرح شد مساعده، طلب کارفرما از پرسنل می باشد که در انتهای ماه وصول می شود. در واقع مساعده در حسابداری هزینه نیست بلکه جزو دارایی ها می باشد، بنابراین مشمول بیمه و مالیات نمی باشد. در واقع کسورات بیمه و مالیات مربوط به حقوق پرسنل، در زمان محاسبه حقوق در نظر گرفته می شود و در زمان پرداخت مساعده مجددا بیمه و مالیات کسر نمی گردد.

بر اساس ماده ۴۵ قانون کار کارفرما اجازه دارد که مبلغ مساعده را از حقوق دریافتی پرسنل کسر کند. این بدان معنی است که مساعده جزء کسورات حقوق پرسنل می باشد که در زمان پرداخت حقوق کسر می شود. بنابراین در فیش حقوقی، مبلغ مساعده در قسمت کسورات قرار می گیرد. در این راستا در فیش حقوقی آنلاین بیدبرگ مبلغ مساعده نیز در کسورات فیش حقوقی نظر گرفته شده است.