شکایت از کارفرما بابت سفته + متن اظهارنامه و دادخواست

در اینجا با مراحل قانونی، مدارک لازم و نحوه پیگیری شکایت از کارفرما بابت پس گرفتن سفته آشنا می شوید. همچنین با ارائه نمونه متن اظهارنامه و دادخواست استرداد سفته ضمانت حسن انجام کار، به بررسی نکات مهم در این زمینه پرداخته ایم.

در پاسخ به این سوال که آیا دریافت سفته حسن انجام قانونی است یا خیر، باید گفت بر اساس قوانین ایران، دریافت سفته به عنوان ضمانت انجام تعهدات در صورتی که با رضایت طرفین انجام شود، مانعی ندارد. طبق قانون کار نیز منعی برای آن وجود ندارد. اما کارفرما نمی‌تواند بدون مستند قانونی، آن را به اجرا بگذارد یا از استرداد آن خودداری کند. سفته صرفا باید با رضایت و آگاهی کارگر و بدون اجبار دریافت شود.

برای آنکه سفته از نظر قانونی معتبر باشد، باید دارای شرایط زیر باشد:

1. درج دقیق مبلغ
2. تاریخ مشخص
3. مشخص بودن نام گیرنده (کارفرما)
4. قید شدن علت صدور (مثلا بابت ضمانت قرارداد کار به شماره ... مورخ ....)

عدم درج این موارد در نوشتن سفته برای ضمانت حسن انجام کار، می‌تواند اعتبار سفته را کاهش دهد یا حتی موجب بطلان آن شود. در صورتی که کارفرما، کارگر را مجبور کند که علت صدور (حسن انجام کار) را قید نکند، درست نیست و می تواند تبعات قانونی برای کارگر داشته باشد. بنابراین در تکمیل سفته حسن انجام کار لازم است همه این موارد به طور شفاف قید شود.

در روابط بین کارگر و کارفرما، سفته به منظور حسن انجام کار دریافت می شود. بنابراین تا زمانی که رابطه کاری ادامه دارد، کارفرما می تواند سفته را به منظور اطمینان از اجرای صحیح تعهدات نزد خود نگه دارد. اما کارفرما موظف است در شرایط زیر سفته را به کارگر مسترد کند:

• پایان یافتن رابطه کاری بدون بروز تخلف اثبات شده از سوی کارگر
• اجرای تعهدات به طور کامل توسط کارگر
• عدم وجود هرگونه قرارداد یا توافق برای نگه‌ داشتن سفته پس از اتمام کار

در صورت عدم استرداد سفته، در صورتی که کارفرما هنوز اقدام به اجرای سفته نکرده باشد، به منظور پس گرفتن آن از کارفرما می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. مذاکره و پیگیری غیررسمی: در مرحله اول بهتر است موضوع به صورت مسالمت‌آمیز با کارفرما مطرح و پیگیری شود. ارسال پیام رسمی یا نامه درخواست بازگرداندن سفته، می‌تواند مستندی برای مراحل بعدی باشد.
2. ارسال اظهارنامه رسمی: یکی از گام‌ های قانونی اولیه برای پیگیری موضوع، ارسال اظهارنامه قضایی از طریق دفاتر خدمات قضایی است. در اظهارنامه، باید کارفرما به استرداد سفته ظرف مدت مشخص دعوت شود.
3. مراجعه به دفاتر خدمات قضایی: اگر کارفرما از بازگرداندن سفته خودداری کند و امکان سوء استفاده وجود داشته باشد، کارگر می‌تواند با تنظیم دادخواست استرداد سفته یا ابطال سفته در دفاتر خدمات قضایی اقدام کند. در این مرحله ارائه دلایل و مستندات کافی مانند: قرارداد کار یا کپی سوابق بیمه در مورد رابطه کارگری و کارفرمایی اهمیت ویژه‌ای دارد.

درصورتی که کارفرما سفته را اجرا گذاشته باشد و کارگر هم خسارتی متوجه کارفرما نکرده باشد، کارگر می بایست از طریق دفاتر خدمات قضایی اقدام به ثبت دادخواست خیانت در امانت کند و همزمان در اداره کار نیز نسبت به شکایت از کارفرما اقدام کند تا رابطه کارگری و کارفرمایی احراز شود تا بتواند جلوی وصول سفته را بگیرد.

در صورتی که کارفرما بدون وجود خسارت واقعی و اثبات‌ شده و بدون دلیل قانونی اقدام به وصول سفته یا تهدید به وصول آن نماید، یا آن را به شخص ثالث انتقال دهد، می تواند موضوع جنبه کیفری یافته و تحت عناوینی نظیر خیانت در امانت، کارفرما مجازات حبس گردد.

برای شکایت از کارفرما بابت پس گرفتن سفته امانت یا ضمانت حسن انجام کار، مدارکی که نشان دهنده رابطه کارگری- کارفرمایی است، کمک کننده می باشد.

مهم ترین مدرک نشان دهنده رابطه کارگری و کارفرمایی، قرارداد کار یا کپی سوابق بیمه است. در صورتی که قرارداد کار داشته باشید یا کپی سوابق بیمه داشته باشید، می توانید مستقیما دادخواست استرداد سفته خود را در دفاتر خدمات قضایی ثبت کنید.

حتی در صورتی که قرارداد کار نداشته باشید یا بیمه نشده باشید و یا مدرکی دال بر این که سفته را بابت ضمانت حسن انجام کار به کارفرما داده اید، نداشته باشید، باز هم می توانید با اثبات این موضوع طی شکایت از کارفرما در اداره کار، رابطه کارگری و کارفرمایی را احراز کنید.

طبیعی است هرچه مدارک بیشتری برای این منظور داشته باشید کار شما راحت تر است. مدارک زیر برای شکایت از کارفرما بابت سفته تاثیرگذار می باشد:

• کپی قرارداد کار در صورت وجود
• کپی سوابق بیمه در صورت بیمه شدن توسط کارفرما
• مدارک مربوط به پایان رابطه کاری (مثل فرم تسویه حساب)
• کپی سفته یا رسید دریافت سفته توسط کارفرما
• پیام‌ها یا مکاتبات مرتبط با سفته
• کپی اظهارنامه ارسالی به کارفرما

اگر کارفرما از بازگرداندن سفته خودداری کرد، بهتر است قبل از مراجعه به اداره کار یا مراجع قضایی، از طریق اظهارنامه رسمی به وی اظهارنامه حقوقی از طریق دفاتر خدمات قضایی ارسال شود. در ادامه یک نمونه متن اظهارنامه استراداد سفته از کارفرما آورده شده است:

دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار، نوعی دادخواست شکایت از کارفرما است که به منظور پس گرفتن سفته ضمانت، توسط کارگر به هیات حل اختلاف اداره کار یا مراجع قضایی ارائه می‌شود. در این دادخواست، کارگر باید اثبات کند که تعهدات خود را به طور کامل انجام داده و دیگر نیازی به نگهداری سفته توسط کارفرما نیست. در اینجا یک نمونه دادخواست استرداد سفته حسن انجام کار را آورده ایم:

در فرآیند شکایت از کارفرما بابت عدم استرداد سفته، رعایت نکات زیر می‌تواند از بروز مشکلات حقوقی، تاخیر در رسیدگی و حتی سوء استفاده احتمالی جلوگیری کند:

• حتما در زمان تحویل سفته رسید کتبی بگیرید: در صورتی که قرارداد کار دارید، در قرارداد کار ذکر شود که سفته به شماره... مورخ ... توسط کارفرما دریافت شد. در صورتی که قرارداد کار ندارید، یک نوشته از کارفرما دریافت کنید که سفته به شماره .... مورخ ... بابت حسن انجام کار دریافت شد.
• علت صدور سفته را به‌ وضوح روی سفته درج کنید: در متن سفته ذکر شود که سفته بابت حسن انجام کار قرارداد کار به شماره ... مورخ ... است. عبارت‌هایی مانند «جهت ضمانت حسن انجام کار قرارداد کار ... به شماره .....» یا «فقط برای تضمین انجام کار موضوع قرارداد کار شماره ... مورخ......» باید روی سفته نوشته شود تا از سوء استفاده احتمالی پیشگیری شود.
• از صدور سفته سفید یا بدون تاریخ خودداری کنید: سفته‌های سفید یا بدون درج تاریخ و مبلغ، امکان تکمیل و سوء استفاده توسط کارفرما را فراهم می‌کند. همیشه سفته را به‌طور کامل و دقیق تنظیم کنید.
• قطع همکاری پایان همکاری را مستند کنید: دریافت نامه قطع همکاری، تسویه حساب، و یا حتی پیام‌ های مکتوب درباره پایان قرارداد می‌تواند در اثبات خاتمه رابطه کاری و الزام کارفرما به بازگرداندن سفته مؤثر باشد.
• در صورت خودداری کارفرما، حتما اظهارنامه حقوقی ارسال کنید: اظهارنامه قضایی اولین گام رسمی برای مطالبه سفته است. این اقدام نشان می‌دهد که کارگر پیش از طرح دعوی، به‌صورت مسالمت‌ آمیز موضوع را پیگیری کرده است.
• اسناد را منظم و طبقه‌ بندی‌شده ارائه دهید: قرارداد کار، رسید سفته، اظهارنامه، نامه تسویه حساب و مکاتبات را به شکل منظم ضمیمه پرونده کنید. این کار روند رسیدگی را تسهیل و احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد.
• در صورت لزوم از متخصصین مشورت بگیرید: در صورتی که کارفرما از سفته سوء استفاده کرده، آن را واگذار کرده یا تهدید به اجرا می‌کند، حتما با یک متخصص حقوقی مشورت کنید تا هزینه و زمان پیگیری برای شما کمتر شود.