سن بازنشستگی تامین اجتماعی: قانون جدید 1404 برای زنان و مردان

بر اساس بخشنامه جدید تامین اجتماعی مورخ ۱۴۰۴/۰۲/۲۳، حداقل سابقه بیمه برای بازنشستگی زنان و مردان ۱۵ سال شده است. طبق قانون جدید بازنشستگی، سن بازنشستگی برای مردان و زنان به میزان سابقه بیمه آنها بستگی دارد. همچنین قانون جدید افزایش سن بازنشستگی، برای بازنشسته شدن با حقوق کامل، سنوات بیمه پردازی الزامی را افزایش داده است.

ماده 76 قانون بیمه تامین اجتماعی سن بازنشستگی مردان را ۶۰ سال تمام و سن بازنشستگی زنان را ۵۵ سال تمام در نظر گرفته است. اما بر اساس آیین نامه اجرایی قانون افزایش سن بازنشستگی، سن بازنشستگی برای مردان ۶۲ سال و برای زنان ۵۵ سال تعیین شده است.

پیرو تصویب آیین نامه مذکور توسط هیات وزیران و ابلاغ آن به سازمان اداری و استخدامی و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، بخشنامه تامین اجتماعی در خصوص افزایش سن بازنشستگی ابلاغ شده است و شرایط و قوانین بازنشستگی تامین اجتماعی بر اساس این بخشنامه تغییر کرده است و سن بازنشستگی مردان ۶۲ سال تمام و سن بازنشستگی زنان ۵۵ سال تمام در نظر گرفته می شود و با افزایش میزان سابقه بیمه حداقل سن برای بازنشستگی زنان و مردان کاهش می یابد.

تغییرات سن بازنشستگی طبق قانون جدید بازنشستگی در زیر آمده است:

1. حداقل سابقه بیمه برای بازنشستگی مردان و زنان ۱۵ سال شده است
2. در صورتی که شخصی در تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳،بیشتر از ۲۸ سال کامل سابقه بیمه داشته باشد، مشمول افزایش سن بازنشستگی نمی شود.
3. در صورتی که شخصی در تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳، کمتر از ۲۸ سال کامل سابقه بیمه داشته باشد، به سنوات لازم برای بازنشستگی وی اضافه می شود. (اگرچه این اضافه شدن با رسیدن به سن ۶۲ برای مردان و ۵۵ برای زنان متوقف می شود و شخص در این سن شرایط بازنشستگی را پیدا می کند)
4. میزان افزایش سابقه لازم برای اشخاصی که در در تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳، کمتر از ۲۸ سال کامل سابقه بیمه داشته طبق جدول افزایش سن بازنشستگی می باشد که در همین صفحه از سایت بیدبرگ قرار داده شده است.
5. در صورتی که شخصی بخواهد بدون در نظر گرفتن سنوات الزامی افزایش یافته، در صورت داشتن شرایط سنی بازنشستگی، امکان ثبت درخواست بازنشستگی را دارد،‌ ولی حقوق کامل بازنشستگی را دریافت نمی کند و به نسبت سنوات بیمه‌پردازی به سنوات الزامی بیمه‌پردازی برای بازنشستگی محاسبه می شود.
6. بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه و ۴۲ سال سن برای زنان مشمول قانون کار تغییری نکرده است و مطابق قبل می توانند درخواست خود را ثبت کنند. اگرچه اخیرا تأمین اجتماعی با اقتباس از قانون، به ۲۰ سال سابقه زنان کارگری که در تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ کمتر از ۱۹ سال سابقه داشتند، ۴ ماه اضافه می کند.

سازمان تامین اجتماعی برای بازنشستگی شرایط سنی خاصی را در نظر می گیرد. به این معنی که بازنشستگی زنان در هر سنی امکان پذیر نیست و بر اساس میزان سابقه بیمه، حداقل سن بازنشستگی تعیین می شود. برای اینکه ببنید چند سال سابقه بیمه دارید، می بایست سوابق تلفیقی خود را در سایت تامین اجتماعی مشاهده کنید. در گزارش سوابق تلفیقی، در صورتی که همزمان از چند جا برای شما بیمه رد شده باشد، فقط یکی از آنها در محاسبه سابقه بیمه در نظر گرفته می شود. برای مشاهده سوابق تلفیقی بیمه تامین اجتماعی، بعد از ورود به سایت تامین اجتماعی، از منوی بیمه شدگان گزینه خدمات سوابق را انتخاب کنید و پس از آن گزینه سوابق تلفیقی را انتخاب کنید.

با مشخص شدن سابقه بیمه فعلی شما، حالا می بایست معیار سن برای بازنشستگی بررسی شود. ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی به موضوع سن بازنشستگی بر اساس سابقه پرداخته است. در این بخش از مقاله بیدبرگ سن بازنشستگی تامین اجتماعی زنان بر اساس میزان سابقه بیمه آن ها را بررسی می کنیم.

زنانی که حداقل ۳۵ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، شرط حداقل سن برای بازنشستگی آنان حذف می شود. این عده از بیمه شدگان با هر سنی می توانند درخواست بازنشستگی کنند.

زنان با حداقل ۳۰ سال سابقه بیمه می توانند با ۴۵ سال سن بازنشسته شوند. بعد از ابلاغ بخشنامه تامین اجتماعی در خصوص افزایش سن بازنشستگی شرایط بازنشستگی تامین اجتماعی زنان با ۳۰ سال سابقه بیمه تغییر نداشته است و فعلا این شرایط برای بازنشستگی پابرجاست.

زنان با حداقل۲۰ سال سابقه بیمه و ۵۵ سال سن می توانند می توانند درخواست بازنشستگی پیش از موعد بدهند. حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به نسبت سابقه بیمه و بر اساس میانگین حقوق ۲ سال آخر محاسبه می شود. به عنوان مثال اگر ۲۵ سال سابقه بیمه داشته باشید با ۲۵ روز حقوق بازنشسته می شوید. هرچند به استناد ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی اگر این حقوق کمتر از حداقل حقوق کارگر باشد، با حداقل حقوق اداره کار بازنشسته می شوید و حقوق شما هر سال با توجه به حداقل حقوق اداره کار همان سال افزایش پیدا می کند.

• بر اساس تبصره ۴ ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی زنانی که در زمان درخواست بازنشستگی بیمه اجباری هستند می توانند با ۲۰ سال سابقه بیمه و داشتن حداقل ۴۲ سال سن می توانند با ۲۰ روز حقوق بازنشسته شوند. این حالت بازنشستگی پیش از موعد، فقط مخصوص زنان کارگر می باشد که در کارگاه های مشمول قانون کار شاغل هستند. اخیرا تأمین اجتماعی با اقتباس از قانون، به ۲۰ سال سابقه زنان کارگری که در تاریخ ۱۴۰۳/۰۵/۰۳ کمتر از ۱۹ سال سابقه داشتند، ۴ ماه اضافه می کند.
• حالت دیگری که امکان بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه بیمه برای زنان را فراهم می کند،‌۲۰ سال سابقه متوالی در مشاغل سخت و زیان آور است. هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و‌ زیان‌آور، یک و نیم سال محاسبه خواهد شد. بنابراین مانند بازنشستگی با ۳۰ سال سابقه بیمه، سن بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه متوالی مشاغل سخت و زیان آور، ۴۵ سال می باشد.
• توجه داشته باشید در صورتی که در زمان درخواست بازنشستگی سن شما کمتر از ۵۵ سال باشد، مشمول سنوات افزایش سن بازنشستگی می شوید. اگرچه می توانید با سن کمتر از ۵۵ سال نیز درخواست بازنشستگی دهید ولی حقوق بازنشستگی شما به نسبت سنوات لازم برای بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه به علاوه سنوات مورد نیاز افزایش یافته مطابق بخشنامه افزایش سن بازنشستگی محاسبه می شود.
• سن بازنشستگی جانبازان و معلولان شرایط خاص دیگری نیز دارد.

خانم ها با ۱۵ سال سابقه بیمه می توانند درخواست بازنشستگی ثبت کنند. حقوق بازنشستگی با ۱۵ سال سابقه بیمه به نسبت بیمه پردازی است یعنی با ۱۵ سال ۱۵ روز حقوق می گیرند و اگر کسی کسر سابقه دارد می تواند تا ۱۵ سال را خریداری نمايد.

بازنشستگی زنان با ۱۰ سال سابقه بیمه بخشنامه جدید بازنشستگی تامین اجتماعی لغو شده است.

سازمان تأمین اجتماعی مکلف است به افرادی که حداقل ده سال سابقه پـرداخت حق بیـمه را دارند و به سن شصـت سال برای مـردان و پنجـاه و پنج سـال برای زنان رسـیده اند یا به هر دلیلی به تشخیص کمیسیون های موضوع ماده (۹۱) قانون تأمین اجتماعی مصوب ۳/۴/۱۳۵۴ و اصـلاحات بعدی آن در سنین کمتر از موارد فوق از کارافتاده شده اند ولی از حق مستمری برخوردار نمی شوند، متناسب با سنوات پرداخت حق بیمه، حقوق بازنشستگی پرداخت نماید. افرادی که کمتر از ده سال حق بیمه پرداخت کرده اند، می توانند با پرداخت مابه التفاوت حق بیمه اعم از حق کارگر و کارفرما تا ده سال به نرخ سال جاری، از امتیاز بازنشستگی این حکم برخوردار شوند.

برابر این قانون سن بازنشستگی مرد ۶۰ سال و زن ها ۵۵ سال است و چون در قانون جدید سن بازنشستگی خانم ها تعییر نکرده و همان ۵۵ سال مانده است و فقط سن بازنشستگی آقایان دو سال اضافه شده است، پس استنباط می گردد که طبق قانون جدید بازنشستگی، چون سن بازنشستگی زنان تعییر نکرده آن را ذکر نکرده ولی مردها که سن‌شان افزایش یافته است را تاکید بر سن آنها دارد. پس نتیجه اینکه برای خانم ها و آقایان داشتن ۱۵ سال سابقه بیمه برای بازنشستگی با ۶۲ سال سن برای آقایان و ۵۵ سال سن برای خانم ها الزامی است.

امکان بازنشستگی زنان با کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه نیست،‌ مگر اینکه با خرید سابقه بیمه، یا ادامه بیمه پردازی سابقه بیمه خود را حداقل به ۱۵ سال برسانند. در این صورت با داشتن حداقل ۵۵ سال سن می توانید با ۱۵ روز حقوق بازنشسته شوید.

بازنشستگی مردان نیز مانند خانم ها شرایط سنی خاصی دارد. به این معنی که بازنشستگی مردان در هر سنی امکان پذیر نیست و بر اساس میزان سابقه بیمه، حداقل سن بازنشستگی تعیین می شود. برای اینکه ببنید چند سال سابقه بیمه دارید، می بایست سوابق تلفیقی خود را در سایت تامین اجتماعی مشاهده کنید. در گزارش سوابق تلفیقی، در صورتی که همزمان از چند جا برای شما بیمه رد شده باشد، فقط یکی از آنها در محاسبه سابقه بیمه در نظر گرفته می شود. برای مشاهده سوابق تلفیقی بیمه تامین اجتماعی، بعد از ورود به سایت تامین اجتماعی، از منوی بیمه شدگان گزینه خدمات سوابق را انتخاب کنید و پس از آن گزینه سوابق تلفیقی را انتخاب کنید.

با مشخص شدن سابقه بیمه فعلی شما، حالا می بایست معیار سن برای بازنشستگی بررسی شود. ماده ۷۶ قانون تامین اجتماعی به موضوع سن بازنشستگی بر اساس سابقه بیمه پرداخته است. در این بخش از مقاله بیدبرگ، سن بازنشستگی تامین اجتماعی مردان بر اساس میزان سابقه بیمه آن ها را بررسی می کنیم.

مردانی که حداقل ۳۵ سال تمام سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، شرط حداقل سن برای بازنشستگی آنان حذف می شود. این عده از بیمه شدگان با هر سنی می توانند درخواست بازنشستگی کنند.

مردان با داشتن حداقل ۳۰ سال سابقه بیمه می توانند با ۵۰ سال سن بازنشسته شوند.

مردان با حداقل ۲۰ سال سابقه بیمه می توانند در سن ۶۲ سالگی درخواست بازنشستگی دهند. در این حالت حقوق بازنشستگی مردان به نسبت سابقه بیمه و بر اساس میانگین حقوق ۲ سال آخر محاسبه می شود. به عنوان مثال اگر ۲۵ سال سابقه بیمه داشته باشید با ۲۵ روز حقوق بازنشسته می شوید. هرچند به استناد ماده ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی اگر این حقوق کمتر از حداقل حقوق کارگر باشد، با حداقل حقوق اداره کار بازنشسته می شوید و هر سال حقوق شما با توجه به حداقل حقوق اداره کار افزایش می یابد.

توجه داشته باشید در صورتی که در زمان درخواست بازنشستگی سن شما کمتر از ۶۲ سال باشد، مشمول سنوات افزایش سن بازنشستگی می شوید. اگرچه می توانید با سن کمتر از ۶۲ سال نیز درخواست بازنشستگی دهید ولی حقوق بازنشستگی شما به نسبت سنوات لازم برای بازنشستگی با ۲۰ سال سابقه به علاوه سنوات مورد نیاز افزایش یافته مطابق بخشنامه افزایش سن بازنشستگی محاسبه می شود.

طبق بند ۱۱-۲-۳ بخشنامه تامین اجتماعی در خصوص افزایش سن بازنشستگی حداقل سابقه بیمه برای بازنشستگی مردانی که ۱۰ سال یا کمتر سابقه بیمه دارند به ۱۵ سال افزایش می یابد. مردان با حداقل ۱۵ سال سابقه بیمه می توانند در سن ۶۲ سالگی بازنشسته شوند. همانطور که مطرح شد با افزایش سابقه بیمه به ۲۰، ۳۰ و یا بیشتر، شرط حداقل سن بازنشستگی برای آقایان کاهش می یابد.

مردان با حداقل ۶۲ سال سن و سابقه بیمه بین ۱۰ تا ۲۰ سال می توانند درخواست بازنشستگی تامین اجتماعی بدهند. در این صورت حقوق بازنشستگی به نسبت سنوات بیمه پردازی محاسبه خواهد شد. به عنوان مثال: با ۱۰ سال سابقه، ۱۰ روز حقوق و با ۱۵ سال سابقه، ۱۵ روز حقوق بازنشستگی تعلق می گیرد. البته در این شرایط می توانید با خرید سابقه بیمه یا ادامه بیمه پردازی، سابقه بیمه خود را تا ۲۰ سال افزایش دهید و بر اساس ماده 111 قانون تامین اجتماعی و با ۲۰ روز حقوق یا حداقل حقوق اداره کار (هر کدام که بیشتر باشد) بازنشسته شوید.

امکان بازنشستگی مردان با کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه نیست. طبق بند ۱۱-۲-۳ بخشنامه تامین اجتماعی در خصوص افزایش سن بازنشستگی حداقل سابقه بیمه برای بازنشستگی مردانی که ۱۰ سال یا کمتر سابقه بیمه دارند به ۱۵ سال افزایش می یابد. بنابراین کسانی که کمتر از ۱۰ سال سابقه بیمه دارند می توانند با خرید سابقه بیمه، یا ادامه بیمه پردازی سابقه بیمه خود را حداقل به ۱۵ سال برسانند. در این صورت با داشتن حداقل ۶۲ سال سن می توانید بازنشسته شوید.

در سابقه بیمه برای بازنشستگی علاوه بر سوابق بیمه که کارفرما برای ما رد می کند می توان از راه های دیگری نیز سابقه بیمه را افزایش داد:

• در صورتی که جایی کار می کردید و کارفرما شما را بیمه نکرده بود، می توانید از کارفرما شکایت کنید تا سوابق بیمه رد نشده به سوابق بیمه شما اضافه شود. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه شکایت از کارفرما بابت بیمه بیدبرگ مراجعه کنید.
• در صورتی که در مشاغل سخت و زیان آور اشتغال داشته اید، عنوان شغلی سال های قبل را به منظور مشمول سختی کار بودن پیگیری کنید و مطمئن شوید که عنوان شغلی در لیست بیمه همانی باشد که در اداره کار مشمول سختی کار شده است. زیرا هر سال سابقه بیمه در مشاغل سخت و زیان آور معادل یک و نیم سال سابقه بیمه معمولی می باشد.
• وضعیت سوابق بیمه نامشخص گذشته را پیگیری کنید تا در جمع کل سوابق بیمه تامین اجتماعی شما در نظر گرفته شود و بتوانید با سابقه بیمه بیشتر بازنشسته شوید.
• سابقه بیمه های اختیاری، مشاغل آزاد، بیمه کارگران ساختمان و.. نیز در سوابق مورد قبول برای بازنشستگی در نظر گرفته می شوند.
• در سال های منتهی به سن بازنشستگی تامین اجتماعی، با استعلام بیمه خود مطمئن شوید کارفرما حق بیمه شما را کامل و با توجه به حقوق دریافتی در لیست بیمه رد کرده است. برای راهنمایی در این زمینه به صفحه مشاهده سوابق بیمه تامین اجتماعی بیدبرگ مراجعه کنید.
• مدت دریافت بیمه بیکاری و مرخصی استعلاجی جزو سوابق بیمه در نظر گرفته می شود. اگرچه بهتر است در دو سال منتهی به بازنشستگی، بیمه بیکاری و مرخصی استعلاجی نگیرید. زیرا میانگین حقوق سال های پایانی، حقوق بازنشستگی شما را تعیین می کند و حقوق بیمه بیکاری و مرخصی استعلاجی این میانگین را کاهش می دهد.
• امکان اضافه کردن سابقه خدمت سربازی برای آقایان به سوابق بیمه آنها وجود دارد، اگرچه می بایست مبلغی بابت خرید سابقه بیمه سربازی پرداخت شود.
• در صورتی که سابقه بیمه هنوز ۱۵ سال نشده است در صورت رسیدن به سن بازنشستگی، امکان خرید سوابق بیمه برای تکمیل سابقه بیمه مورد نیاز برای بازنشستگی وجود دارد.
• در صورتی که ۲ سال آخر حقوق افزایش می یابد، افزایش حقوق همراه با ارتقا شغلی باشد و امکان گرفتن پرینت حساب بانکی وجود داشته باشد تا افزایش حقوق توسط تامین اجتماعی نامتعارف تشخیص داده نشود. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی بیدبرگ مراجعه کنید.

تامین اجتماعی در بخشنامه افزایش سن تامین اجتماعی فرمی تحت عنوان فرم تقاضای بهره مندی از تبصره ۶ ماده ۲۹ قانون برنامه هفتم پیشرفت آورده است که طبق این فرم، امکان بازنشستگی بدون رعایت سنوات افزایش سن بازنشستگی را دارند،‌ اگرچه حقوق بازنشستگی متناسب با سابقه بیمه الزامی افزایش یافته برای بازنشستگی می باشد.

در واقع شخصی که شرایط بازنشستگی را کسب می کند، می تواند بدون در نظر گرفتن سنوات الزامی افزایش سن بازنشستگی درخواست بازنشستگی دهد، ولی حقوق وی متناسب با سابقه بیمه فعلی با سابقه بیمه الزامی پرداخت می شود.

فرم تقاضای بازنشستگی بدون رعایت سنوات افزایش سن بازنشستگی در زیر آمده است: