در این مقاله علاوه بر محاسبه آنلاین نوبت کاری و حق شیفت، فرمول و نحوه محاسبه نوبت کاری به همراه مثال آورده شده است. همچنین در جدول درصد نوبت کاری، تعلق گرفتن حق نوبت کاری یا شب کاری برای شیفت های مختلف بررسی شده است.
فهرست

محاسبه آنلاین نوبت کاری ۱۴۰۳
محاسبه آنلاین نوبت کاری ۱۴۰۳
در فرم محاسبه آنلاین نوبت کاری بیدبرگ، پایه سنوات با توجه به تاریخ استخدام در نظر گرفته می شود. بنابراین اگر از تاریخ استخدام کمتر از یکسال گذشته باشد، پایه سنوات تعلق نمی گیرد و در محاسبات فوق العاده نوبت کاری نیز منظور نمی گردد.
مزایای به تبع شغل مانند: حق سرپرستی، حق سختی کار، فوق العاده شغل، حق جذب و سایر مزایای به تبع شغل در محاسبه نوبت کاری در نظر گرفته می شوند.
نوبت کاری چیست
نوبت کاری به شیوهای از تقسیم ساعات کاری اطلاق میشود که در آن یک کارمند یا کارگر در بازه ها زمانی مشخصی از روز یا شب به انجام وظایف خود میپردازد. این شیوه معمولاً در کارهایی که نیاز به فعالیت ۲۴ ساعته دارند، مانند بیمارستانها، کارخانهها، حمل و نقل، خدمات اضطراری، نگهبانی و برخی صنایع دیگر، به کار گرفته میشود.
در نوبت کاری، افراد به طور معمول در چند نوبت مختلف (مثلاً صبح، عصر و شب) تقسیم میشوند تا فعالیتها به صورت پیوسته ادامه پیدا کند. هر نوبت معمولاً به مدت ۸ ساعت یا بیشتر است و در برخی شرایط، فرد ممکن است در نوبتهای متوالی کار کند. نکته مهم در مورد نوبت کاری این است که نوبت ها در طول ماه گردش دارند و ثابت نیستند. با توجه به اینکه انجام کارها در کارگاه ها در شرایط و ساعات مختلف شبانه روز انجام می گیرد، کارگران به تبع انجام کار در ساعات مختلف شبانه روز متحمل فشارهای متفاوتی می شوند. برای جبران فشارهای وارده به کارگران ناشی از کار نوبتی، در قانون کار فوق العاده نوبت کاری و شیفت کاری برای همین منظور تعریف شده است.
نوبت کاری در قانون کار
ماده ۵۵ قانون کار به تعریف نوبت کاری پرداخته است. بر این اساس کار نوبتی عبارت است از کاری که در طول ماه گردش دارد به نحوی که نوبتهای آن در صبح یا عصر یا شب واقع می شود. همچنین ماده ۵۶ قانون کار مزایا و فوق العاده نوبت کاری را تعیین کرده است. در این ماده قانونی فوق العاده نوبت کاری به این تربیت مشخص شده است:
- نوبت کاری صبح و عصر ۱۰٪
- نوبت کاری صبح و عصر و شب ۱۵٪
- نوبت کاری صبح و شب ۲۲/۵ ٪
- نوبت کاری عصر و شب ۲۲/۵ ٪
این فوق العاده می بایست علاوه بر مزد بعنوان حق شیفت یا فوق العاده نوبت کاری پرداخت شود. با توجه به ماده های قانون کار که ذکر شد، شرایط نوبت کاری و درصد نوبت کاری در شیفت های مختلف مشخص شده است. با این حال با توجه به برداشتها، استنباطها و رویههای مختلف، ابهاماتی در این زمینه وجود دارد. از این رو وزارت کار در دستورالعمل شماره ۲۲ روابط کار به شفاف سازی در زمینه نحوه محاسبه نوبت کاری موضوع مواد (۵۵) و (۵۶) قانون کار پرداخته است.
با توجه به این دستورالعمل وزارت کار، برای تعلق گرفتن نوبت کاری گردش کار در طول ماه باید این شرایط را داشته باشد:
- در کار نوبتی ساعت شروع و پایان کار متغیر است.
- تغییر ساعت شروع و پایان کار لزوما در طول یک ماه باید صورت گیرد.لذا چنانچه نحوه کار به ترتیبی باشد که این تغییر در خارج از بازه زمانی یک ماه باشد کار نوبتی محسوب نخواهد شد.
به عنوان مثال ممکن است نوبتهای کار در یک کارگاه به شکلی ساماندهی شده باشد که کارگر یک ماه در نوبت صبح و یک ماه در نوبت شب کار کند. در این صورت اگرچه نوبتها گردش دارند، اما چون گردش در طول یک ماه صورت نمیگیرد، کارگر نوبت کار محسوب نمیشود. اگرچه برای ساعات شب کاری، فوق العاده شب کاری تعلق می گیرد.
حال سوالی که پیش می آید این است چه ساعاتی از شبانه روز صبح، چه ساعاتی عصر و چه ساعاتی شب هستند. بر اساس ماده ۵۳ قانون کار، کار روز، کارهایی است که زمان انجام آن از ساعت ۶ بامداد تا ساعت ۲۲ می باشد، و کار شب کارهایی است که زمان انجام آن بین ۲۲ تا ۶ بامداد قرار دارد. این ماده قانونی ساعات کار شبانه را ۸ ساعت در نظر گرفته است. همچنین بند ۲ دستورالعمل مذکور در زمینه ساعات کاری شیفت های مختلف اینطور استدلال می کند:
"با توجه به ضابطه ماده ۵۱ قانون کار که به موجب آن قالب معمول و مفروض هر نوبت کار هشت ساعت تعیین شده است، ساعت شبانه روز به این ترتیب به صبح، عصر و شب تقسیم می شوند:
- از ساعت ۶ صبح تا ساعت ۱۴، شیفت صبح
- از ساعت ۱۴ تا ۲۲ شب، شیفت عصر
- از ساعت ۲۲ شب تا ساعت ۶ صبح، شیفت شب"
یکی از ابهامات رایج در زمینه نوبت کاری، تعیین نوع نوبت کاری می باشد. معمولا نوبت های کاری کارگران منطبق با ساعات مطرح شده برای شیفت های صبح، عصر و شب نمی باشد. بند ۵ دستورالعمل مذکور این ابهام را برطرف ساخته بود. با این وجود این بند به موجب دادنامه شماره ۲۱۷۹-۲۱۸۰ مورخ ۲۷/۷/۱۴۰۰ هیات عمومی دیوان عدالت اداری ابطال شده است. در این بند آمده است که، در هر نوبت اگر بیشترین ساعات کاری منطبق با یکی از نوبت های صبح، عصر و شب بود، آن نوبت ملاک قرار می گیرد. به عنوان مثال اگر ساعات کاری از ۲۴ تا ۸ صبح باشد، ۶ ساعت در بازه شیفت شب، و ۲ ساعت در بازه شیفت صبح قرار می گیرد. بنابراین این نوبت کاری شیفت شب در نظر گرفته می شود.
با توجه به ابطال این بند دیگر نمی توان به آن استناد کرد. بنابراین رویه محتاطانه تر این است که، در صورتی که ساعت کاری در یک نوبت، با شیفت های مختلف تلاقی کرد، نوبتی در نظر گرفته شود که فوق العاده بیشتری دارد. در مثال مطرح شده، از آنجایی که فوق العاده شیفت شب بیشتر است، بازه ۲۴ الی ۸ صبح شیفت شب در نظر گرفته می شود.
انواع نوبت کاری و مثال هایی از شیفت های مختلف
در ماده 56 قانون کار چهار نوع نوبت کاری و شیفت کاری تعریف شده است:
- نوبت کاری صبح و عصر
- نوبت کاری صبح و عصر و شب
- نوبت کاری صبح و شب
- نوبت کاری عصر و شب
شرط نوبت کاری، گردش نوبت های کاری در طول یک ماه می باشد. به عنوان مثال اگر کارگری دو هفته صبح، دو هفته عصر و دو هفته شب کار کند، این نوع کار نوبت کاری نیست. چون در طول یک ماه تکرار نمی شود بلکه در طول ۶ هفته تکرار می شود.
علاوه بر گردش ساعات کاری در طول یک ماه تغییر ساعات شروع و پایان کار نیز برای تعلق گرفتن این فوق العاده الزامی است. به عنوان مثال کارگری که ۲۴ ساعت مشغول کار است و ۴۸ ساعت استراحت دارد، مشمول دریافت نوبت کاری نمی باشد زیرا ساعات ورود و خروج وی تغییر نمی کند و ثابت است.
برای درک بهتر نحوه تعیین نوبت کاری به مثال های زیر توجه کنید:
نوبت کاری صبح و عصر
- یک هفته صبح و یک هفته عصر
- ده روز صبح و ده روز عصر
- یک هفته صبح و پنج روز عصر
نوبت کاری صبح و عصر و شب
- یک هفته صبح، یک هفته عصر و یک هفته شب
- ده روز صبح، ده روز عصر و ده روز شب
- شش روز صبح، دوازده روز عصر و دوازده روز شب
نوبت کاری صبح و شب
- یک هفته صبح یک هفته شب
- ده روز صبح ده روز شب
- یک هفته صبح و پنج روز عصر
نوبت کاری عصر و شب
- یک هفته عصر یک هفته شب
- ده روز عصر ده روز شب
فرمول و نحوه محاسبه نوبت کاری
با توجه به موارد مطرح شده مراحل محاسبه فوق العاده نوبت کاری به این صورت می باشد:
- تشخیص نوع نوبت کاری
- تعیین درصد نوبت کاری
- محاسبه فوق العاده نوبت کاری
در مرحله اول با توجه به ساعات کاری در هر نوبت باید تشخیص دهیم که نوبت کاری از نوع:
- صبح عصر،
- صبح عصر شب،
- صبح شب یا عصر شب می باشد.
تشخیص نوع نوبت کاری، مهمترین مرحله در محاسبه نوبت کاری کارگران می باشد. زیرا در صورتی که در تعیین نوع نوبت کاری دقت نشود و اشتباه تعیین شود، درصد و مبلغ فوق العاده نوبت کاری نیز اشتباه محاسبه می شود. بعد از تعیین نوع نوبت کاری، با توجه به ماده ۵۶ قانون کار درصد نوبت کاری تعیین می شود. در نهایت فرمول محاسبه نوبت کاری به این صورت می باشد:

برای محاسبه نوبت کاری لازم است ابتدا به این سوال پاسخ دهیم که مبنای محاسبه آن مزد،حقوق یا حق السعی است؟ ازآنجایی که مبنای محاسبه نوبت کاری مزد می باشد، مزایای به تبع شغل مانند: حق سرپرستی، حق سختی کار، فوق العاده شغل و سایر مزایای به تبع شغل در محاسبه نوبت کاری در نظر گرفته می شوند. همچنین پایه سنوات نیز جزو مزد محسوب شده و در محاسبه نوبت کاری لحاظ می شود. در محاسبه مبلغ نوبت کاری توجه داشته باشید که این فوق العاده به صورت ماهانه به کارگر نوبت کار تعلق می گیرد.
جدول درصد نوبت کاری ۱۴۰۳
در بخش های قبل در مورد درصد نوبت کاری برای حالت مختلف شیفت گردشی صحبت کردیم. برخی شیفت ها مشمول نوبت کاری هستند و به برخی دیگر نوبت کاری تعلق نمی گیرد. به عنوان مثال در محاسبه حقوق نگهبان ۲۴ ساعته، با وجود اینکه در شیفت های ۲۴ ساعته بخشی از ساعات کار در شب قرار دارد، نوبت کاری به شیفت 24 ساعته تعلق نمی گیرد. در شیفت های ۲۴ ساعته به ازای ساعات کار در شب از ساعات ۲۲ الی ۶ صبح فوق العاده شب کاری تعلق می گیرد. در اینجا جدول درصد نوبت کاری برای شیفت های مختلف را آورده و مشخص کرده ایم که به کدام یک نوبت کاری و به کدام یک شب کاری تعلق می گیرد.
نوع شیفت کاری | نوع نوبت کاری | نوبت کاری (حق شیفت) | شب کاری |
---|---|---|---|
شیفت ۸ ساعته ثابت در روز | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ❌ |
شیفت ۸ ساعته شب دائم | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ✅ |
شیف ۸ ساعته گردشی صبح و عصر | صبح و عصر | ٪ ۱۰ | ❌ |
شیفت ۸ ساعته گردشی صبح و عصر و شب | صبح و عصر و شب | ٪ ۱۵ | ❌ |
شیفت ۸ ساعته گردشی صبح و شب | صبح و شب | ٪ ۲۲.۵ | ❌ |
شیفت ۸ ساعته گردشی عصر و شب | عصر و شب | ٪ ۲۲.۵ | ❌ |
شیفت ۱۲ ساعته روز دائم | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ❌ |
شیفت ۱۲ ساعته شب دائم | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ✅ |
شیفت ۱۲ ساعته گردشی | عصر و شب | ٪ ۲۲.۵ | ❌ |
شیفت ۱۲ ۲۴ | عصر و شب | ٪ ۲۲.۵ | ❌ |
شیفت ۲۴ ۲۴ | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ✅ |
شیفت ۲۴ ۴۸ | ثابت و بدون چرخش | ❌ | ✅ |
اضافه کاری، جمعه کاری و مرخصی کارگران نوبت کار
علاوه بر نوبت کاری یا حق شیفت مزایایی نظیر اضافه کاری، جمعه کاری و مرخصی استحقاقی نیز مانند سایر کارگران به کارگران نوبت کار تعلق خواهد گرفت.
بر اساس بند ۱۰ دستورالعمل شماره ۲۲ روابط کار در صورتی که به کارگری صفت نوبتکار اطلاق گردد، در مواردی که کارگر از مرخصی استحقاقی استفاده می نماید مشروط بر اینکه میزان مرخصی استحقاقی وی تمام ایام ماه را پوشش ندهد، مرخصی استحقاقی خللی به فوق العاده نوبت کاری وی وارد نخواهد ساخت و کسر از فوق العاده کارگر در اینگونه موارد توجیه قانونی ندارد.
همچنین بر اساس بند ۱۲ دستورالعمل مذکور چنانچه مجموع ساعات کار کارگران نوبت کار در ماه از ساعات کار تعیین شده قانونی بیشتر باشد، کار مازاد مشمول پرداخت اضافه کاری می باشد. از آنجایی که در اغلب موارد، کار نوبتی مستلزم کار در روز جمعه می باشد، رعایت مفاد ماده ۶۲ قانون کار مبنی بر تعطیل یک روز معین در هفته، و پرداخت فوق العاده کار در روز جمعه در مقابل عدم استفاده از تعطیلی آن روز، به میزان ۴۰% مزد الزامی می باشد. اگر به جای جمعه روز دیگری تعطیل نشود، علاوه بر جمعه کاری، اضافه کاری نیز به کارگر تعلق خواهد گرفت.
سوالات دیگر در مورد نوبت کاری
چنانچه در رابطه با نوبت کاری یا قوانین آن سوال دیگری دارید، میتوانید با دریافت مشاوره تلفنی از متخصصین بیدبرگ اقدام کنید. متخصصین بیدبرگ با سال ها تجربه، مورد شما را با حوصله کامل به صورت دقیق بررسی می کنند و مواردی که در مورد نوبت کاری ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند را به شما گوشزد می کنند و راهکارهای تخصصی ارائه می کنند.
مقالات مرتبط
جدیدترین راه برگ ها

اداره کل امور مالیاتی مودیان متوسط تهران
آدرس: خ شهید بهشتی. روبروی خیابان پاکستان، روبروی پارکینگ مصلی پلاک 314، اداره کل امور مالیاتی مودیان متوسط
تلفن:
02152981301

اداره مالیات مرکز تهران خیابان کلانتری
آدرس: میدان فردوسی، خیابان سپهبد قرنی، خیابان کلانتری غربی، پلاک 64
تلفن:
02188896367

اداره مالیات مرکز تهران خیابان سپند
آدرس: میدان فردوسی، خیابان سپهبد قرنی، خیابان سپند
تلفن:
02188904463
دیدگاه ها
رضا در 1403/10/08 گفت:
نحوه محاسبه شیفت کاری ۱۲ در ۲۴ به چه صورت است؟
علیرضا موحدی در 1403/10/08 گفت:
در شیفت ۱۲ ساعت کار ۲۴ ساعت استراحت، نوبت های کاری یک در میان در شب و روز وافع می شوند. بنابراین مشمول دریافت فوق العاده نوبت کاری ۲۲/۵ درصد می باشند. یعنی برای محاسبه حق شیفت یا فوق العاده نوبت کاری، مزد ماهانه در ۲۲/۵ درصد ضرب می شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید