حق ماموریت‌: محاسبه آنلاین مبلغ ۱۴۰۴ و فرمول طبق قانون کار

حق ماموریت در قانون کار یکی از حقوق مهم کارگران است. اما مبلغ، شرایط دریافت و نحوه محاسبه حق ماموریت چیست؟ در اینجا با بررسی حق ماموریت در قانون کار به ابهاماتی در زمینه حق ماموریت از قبیل: اضافه کاری در ماموریت،‌ حق ماموریت در روز جمعه و روز تعطیل و حق ماموریت خارج از کشور خواهیم پرداخت.

ماده ۴۶ قانون کار به موضوع حق ماموریت و شرایط تعلق گرفتن آن پرداخته است:

در این ماده قانونی نکات مهمی در مورد ماموریت و فوق العاده ماموریت مطرح شده است:

• ماموریت می بایست در قرارداد کار یا بعد از آن با کارگر توافق شود و بدون توافق با کارگر نمی توان وی را به اجبار به ماموریت فرستاد.
• حداقل مبلغ حق ماموریت معادل مزد ثابت روزانه می باشد و با توافق کارفرما می تواند بیشتر پرداخت شود.
• هزینه ایاب و ذهاب بر عهده کارفرما است و علاوه بر حق ماموریت باید پرداخت شود.
• اگر فاصله محل ماموریت تا محل خدمت بیشتر از ۵۰ کیلومتر باشد، حق ماموریت تعلق می گیرد.
• اگر کارگر مجبور باشد یک شب در محل ماموریت بماند، حتی اگر فاصله کمتر از ۵۰ کیلومتر باشد، حق ماموریت تعلق می گیرد.

در این ماده قانونی در مورد سایر هزینه های سفر از قبیل: غذا و هزینه اقامت صحبتی نشده است. می توان گفت در مورد این هزینه ها، توافق بین کارگر و کارفرما مهم است. از آنجایی که هزینه غذا و اقامت در ماموریت قابل توجه می باشد، توصیه می شود حتما قبل از ماموریت در مورد این هزینه ها توافق شود تا در آینده مشکلی پیش نیاید.

در تبصره ماده ۴۶ قانون کار شرایط تعلق گرفتن حق ماموریت مطرح شده است. حداقل یکی از شرایط موجود در این تبصره برای برخورداری از فوق العاده ماموریت کافی است. این دو شرط عبارتند از:

1. فاصله ۵۰ کیلومتری مکان ماموریت از محل کارگاه اصلی: به طور مثال کارمند یک کارگاه تولیدی که در دفتر مرکزی آن کارگاه در مرکز شهر اشتغال دارد، اگر به محل کارخانه در خارج از شهر برود، به شرط آن که فاصله دفتر مرکزی تا کارخانه، ۵۰ کیلومتر یا بیشتر باشد، مشمول دریافت حق ماموریت می‌شود.
2. اقامت شبانه کارکنان در مکان ماموریت: در این شرط باید فردی که به ماموریت رفته، حداقل یک شب در محل ماموریت اقامت داشته باشد. در مثال قبل اگر فرد فاصله کمتر از 50 کیلومتر با کارخانه داشته باشد، اما شب در شهر محل کارخانه بماند با اینکه شرط اول در مورد این شخص برآورده نشده، باز هم حق ماموریت به وی تعلق می‌گیرد.

گاهی اوقات پیش می آید که محل خدمت به مدت طولانی در شهر دیگری است. به عنوان مثال محل شرکت در تهران است، اما کارگر برای مدتی طولانی به عسلویه اعزام می شود. در این شرایط عنوان حق ماموریت برای مبلغ جبران خدمت برای این شرایط کاری از لحاظ قوانین بیمه و مالیات قابل قبول نیست. بنابراین در صورتی که مدت ماموریت بیشتر از یک ماه است، بهتر است فوق العاده مربوطه تحت عناوینی مانند: فوق العاده اشتغال، حق جذب، حق بدی آب و هوا، حق دوری از مرکز و... در فیش حقوقی منظور شود.

مبنای محاسبه حق ماموریت، مزد ثابت روزانه می باشد که از مجموع مزد شغل، پایه سنوات و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل نظیر: حق سختی کار، حق سرپرستی، فوق العاده شغل و .. بدست می آید. در فرم محاسبه آنلاین حقوق اداره کار بیدبرگ می توانید با وارد کردن آیتم های حقوق و دستمزد، حق ماموریت سال 1404 را به صورت آنلاین محاسبه کنید.

همچنین در فیش حقوقی آنلاین بیدبرگ نیز می توانید حق ماموریت را در فیش حقوقی ثبت و فیش حقوقی مدنظر خود را صادر کنید.

نحوه محاسبه حق ماموریت به صورت زیر می باشد:

1. شمارش تعداد روزهای ماموریت
2. تعیین مبلغ حق ماموریت برای هر روز
3. محاسبه حق ماموریت ماهانه

بنابراین فرمول محاسبه حق ماموریت به این صورت می باشد:

در شمارش تعداد روزهای ماموریت توجه داشته باشید که همه روزها از روز شروع حرکت تا برگشت از ماموریت به عنوان روز کاری محسوب شده و فوق العاده ماموریت به آن تعلق می گیرد. به عنوان مثال اگر شنبه عصر به ماموریت رفته و دوشنبه صبح از ماموریت برگردید، سه روز حق ماموریت در نظر گرفته می شود.

مبنای محاسبه حق ماموریت مزد ثابت می باشد. مزد ثابت عبارت است از: مجموع مزد شغل، پایه سنوات و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل. از مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حق سختی کار
• حق سرپرستی
• فوق العاده شغل و …

در ادامه نحوه محاسبه مبلغ حق ماموریت در سال ۱۴۰۴ را با یک مثال توضیح داده ایم:

نرخ حق ماموریت، حداقل برابر با مزد ثابت کارگر می باشد. پس مبلغ حق ماموریت سال ۱۴۰۳ را روزانه همان حداقل مزد روزانه یعنی ۲,۳۸۸,۷۲۸ ریال در نظر می گیریم. در صورتی که پرسنل مبلغی بابت پایه سنوات، حق سختی کار، حق سرپرستی، فوق العاده شغل و دیگر مزایای به تبع شغل دریافت می کنند، این مبالغ نیز به مبلغ حق ماموریت ۱۴۰۳ اضافه می شوند.

نرخ حق ماموریت، حداقل برابر با مزد ثابت کارگر می باشد. پس مبلغ حق ماموریت سال ۱۴۰۴ را روزانه همان حداقل مزد روزانه یعنی ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال در نظر می گیریم. در صورتی که پرسنل مبلغی بابت پایه سنوات، حق سختی کار، حق سرپرستی، فوق العاده شغل و دیگر مزایای به تبع شغل دریافت می کنند، این مبالغ نیز به مبلغ حق ماموریت ۱۴۰۴ اضافه می شوند.

نحوه محاسبه حق ماموریت را با یک مثال توضیح می دهیم. فرض کنید که فردی ساعت ۰۹:۰۰ ذر تاریخ ۱۴ فروزدین ۱۴۰۴ از تهران عازم ماموریت شده و در ساعت۱۰:۰۰ به تاریخ ۱۸ فروردین ۱۴۰۴ به تهران برمی گردد. در این حالت مراحل محاسبه حق ماموریت به این صورت می باشد:

• شمارش تعداد روزهای ماموریت

از ساعت حرکت از مبدا و کارگاه تا رسیدن به محل ماموریت و تعداد روزهای حضور در محل ماموریت و زمان برگشتن به محل کارگاه جزو روزهای ماموریت خواهند بود. بنابراین برای مثال مطرح شده روزهای ماموریت عبارتند از ۱۴ – ۱۵ – ۱۶ – ۱۷ – ۱۸ ام فروردین. یعنی تعداد روز های ماموریت ۵ روز است.

• مشخص کردن مبلغ حق ماموریت برای هر روز در سال ۱۴۰۴

نرخ حق ماموریت، حداقل برابر با مزد ثابت کارگر، پایه سنوات و مزایای به تبع شغل می باشد. در این مثال، مبلغ حق ماموریت سال ۱۴۰۴ را روزانه همان حداقل مزد روزانه یعنی ۳,۴۶۳,۶۵۶ ریال در نظر می گیریم.

• محاسبه حق ماموریت ماهانه ۱۴۰۴

تعداد روزهای ماموریت در مبلغ هر روز حق ماموریت ضرب می شود و مبلغ کل فوق العاده ماموریت ماهانه به دست می آید.

فوق العاده ماموریت ماهانه = مبلغ فوق العاده ماموریت روزانه ۱۴۰۴ × تعداد روز ماموریت

ریال ۱۷،۳۱۸،۲۸۰ = ۳,۴۶۳,۶۵۶ × ۵

در جدول زیر نکات مهم مربوط به محاسبه حق ماموریت در سال ۱۴۰۴ آورده شده است:

در قوانین کار چیزی به نام ماموریت ساعتی نداریم. برای حق ماموریت شرط فاصله ۵۰ کیلومتری از کارگاه و یا سپری کردن شب توسط کارگر در مقصد لازم است. ماموریت ساعتی کارگران جزء ساعات­ کاری آنان محسوب می‌گردد و خارج شدن از کارگاه باید با توافق طرفین باشد یا اینکه این موضوع در قرارداد کار لحاظ شده باشد.

کارفرما بر حسب تفاهم و یا عرف کارگاه می‌تواند مبالغی را تحت عنوان ماموریت ساعتی به کارگران پرداخت نماید، که این موارد جزو حق ماموریت کارگر محسوب نمی‌گردند و مشمول بیمه و مالیات هستند.

در صورتی که کارگر در روز جمعه در حال ماموریت باشد، برای وی کارکرد کامل لحاظ شده و مانند سایر کارگران، مستحق استفاده از تعطیلی جمعه خواهد بود. بنابراین در صورتی که در حین ماموریت از تعطیلی آن روز استفاده کرده و کارکردی نداشته باشد، فقط مشمول حق ماموریت می باشد.

اگر پرسنل در روز جمعه کار کند و به جای جمعه یک روز دیگر هفته تعطیل باشد علاوه بر حق ماموریت، فوق العاده جمعه کاری نیز به وی تعلق می گیرد. اما اگر روز دیگری از هفته به جای جمعه تعطیل نباشد، در صورتی که ساعات کاری ماهانه از ساعات موظفی آن ماه بیشتر باشد، اضافه کاری به وی تعلق می گیرد.

تعطیل کاری در ماموریت نیز مانند تعطیل کاری در محل کارگاه می باشد. در صورتی که روز دیگری به جای آن روز تعطیل شود، چیزی تعلق نمی گیرد. اما اگر روز دیگری تعطیل نباشد، در صورتی که ساعات کاری ماهانه از ساعات موظفی آن ماه بیشتر باشد، اضافه کاری به وی تعلق می گیرد.

قانون اضافه کاری در ماموریت تفاوتی با اضافه کاری در محل کارگاه اصلی ندارد. اما نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که با توجه به عدم نظارت کارفرما بر کار کارگر و ساعات کار او، و توجه به مسئله ارجاعی بودن کار اضافی به کارگر، کارفرما الزامی به پرداخت فوق العاده اضافه کاری در زمان ماموریت ندارد. مگر اینکه در این باره در کارگاه عرفی موجود بوده و یا این که طرفین در خصوص پرداخت اضافه کاری بیش از انجام مأموریت به توافق رسیده و یا انجام وظیفه کارگر در کارگاه محل ماموریت به نحوی باشد که کارفرما بر ساعات کار وی نظارت داشته و کار اضافی مستقیماً از سوی کارفرما و یا نماینده وی به کارگر مامور ارجاع شده باشد.

هزینه‌های جاری ماموریت مربوط به خارج از کشور باید توسط کارفرما پرداخت شود. این هزینه‌ ها شامل: اقامت، خوراک، بلیط رفت و برگشت و عوارض خروج از کشور است. قابل توجه اینکه در ماده 46 قانون کار درباره نحوه پرداخت این هزینه ها چیزی گفته نشده است. پس بهتر است قبل از انجام ماموریت خارج از کشور حتما با کارفرمای خود به توافق برسید.

همانطور که مطرح شد ماموريت بايد واجد حداقل يكي از دو شرط ذيل باشد:

1. حداقل 50 کیلومتر از كارگاه اصلي دور باشد.
2. نياز به بيتوته (اقامت در شب) كارگر در محل ماموريت باشد.

حالت دوم براي زمانيست كه محل انجام ماموريت با كارگاه اصلي كمتر از ۵۰ کیلومتر است ولي كارگر می بایست حداقل يك شب در محل انجام ماموريت اقامت داشته باشد. در واقع بیتوته در ماموریت یعنی اقامت شب و شب مانی در محل ماموریت. ماموریت با بیتوته یعنی هزینه اقامت شب نیز با کارفرماست.

بر اساس ماده ۴۶ قانون کار کارفرما موظف است وسیله نقلیه مناسب و یا هزینه آن را در اختیار کارگری که به ماموریت می‌رود، قرار دهد. اما در مورد هزینه غذا و محل اقامت یا هزینه آن صحبتی نشده است. بنابراین در مورد این هزینه ها می بایست با توافق کارگر و کارفرما عمل شود.

با توجه به تبصره ۱ ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۳۹ قانون بیمه تامین اجتماعی پرداخت های غیر مستمر بابت هزینه سفر و فوق العاده ماموریت مشمول کسر حق بیمه نیست. توجه داشته باشید که فوق العاده ماموریت همان حق ماموریت است.

همچنین بر اساس ماده ۹۱ قانون مالیات های مستقیم، هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل جزء موارد مشمول مالیات حقوق نمی باشد و بنابراین فوق العاده ماموریت، معاف از مالیات است. بر این اساس میتوان گفت حق ماموریت جزء موارد مشمول بیمه و مالیات نیست.

گاهی اوقات پیش می آید که محل خدمت به مدت طولانی در شهر دیگری است. به عنوان مثال محل شرکت در تهران است، اما کارگر برای مدتی طولانی به عسلویه اعزام می شود. در این شرایط عنوان ماموریت برای این شرایط کاری از لحاظ قوانین بیمه و مالیات قابل قبول نیست. همانطور که در تبصره ۱ ماده ۲ آیین نامه اجرایی ماده ۳۹ قانون بیمه تامین اجتماعی آمده است هزینه سفر و فوق العاده ماموریت در صورتی که غیر مستمر پرداخت شود مشمول بیمه نیست. پس در شرایطی که به صورت مستمر و طی چند ماه پرداخت گردد مشمول کسر حق بیمه می باشد.

در قانون کار محدودیتی برای مدت زمان ماموریت در نظر گرفته نشده است. همانطور که مطرح شد در ماده ۴۶ قانون کار تاکید شده است که ماموریت باید با توافق کارگر و کارفرما انجام شود. برای این منظور بهتر است در قرارداد کار حداکثر و حداقل برای ماموریت در نظر گرفته شود و در متن قرارداد کار نوشته شود. پس از توافق طرفین نسبت به مفاد قرارداد، کارفرما نمی‌تواند بر خلاف آن عمل کند. کارگر نیز ملزم به ماموریت در چارچوب قرارداد می باشد.

نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که اگر مدت زمان ماموریت بیشتر از یک ماه باشد و به صورت مستمر و طی چند ماه حق ماموریت پرداخت شود، دیگر معاف از بیمه و مالیات نمی باشد. در این صورت باید تحت عناوینی مانند: حق بدی آب و هوا، حق جذب و... پرداخت گردد که مشمول بیمه و مالیات می باشد.