شکایت از کارفرما بابت اخراج + نمونه متن شکایت

در این مقاله علاوه بر تشریح شرایط، مدارک لازم و مهلت شکایت از کارفرما بابت اخراج، به تشریح شرایط درخواست بازگشت به کار نیز پرداخته ایم. همچنین با ارائه متن دادخواست و لایحه دفاعیه بازگشت به کار، نکات مهم برای به نتیجه رسیدن دادخواست بازگشت به کار و اجرای رای اداره کار در این زمینه را مطرح کرده ایم.

در صورتی که کارفرما قبل از پایان قرارداد کار بدون دلیل موجه و قانونی، و بر خلاف مفاد قرارداد کار، کارگر را اخراج کند، کارگر می تواند از کارفرما شکایت کند. در این گونه مواقع برخی از کارگران قصدشان برگشتن به کار سابق می باشد. بنابراین کارگر می تواند بابت بازگشت به کار از کارفرما شکایت کند. حتی در صورتی که تمایل به ادامه همکاری با کارفرما بعد از اخراج وجود نداشته باشد، اثبات اخراج غیر موجه و گرفتن حکم بازگشت به کار می تواند به نفع کارگر باشد. زیرا در این شرایط علاوه بر دریافت خسارت اخراج بابت ایام بلاتکلیفی، به موجب ماده ۱۶۵ قانون کار حق سنوات وی نیز به ازای هر سال سابقه ۴۵ روز محاسبه خواهد شد، که بیشتر از حالتی است که بدون اخراج قراردادش به پایان رسیده است.

گاهی کارگر بنا به دلایلی از جمله موجه بودن اخراج یا عدم تمایل به درخواست بازگشت به کار و اثبات غیر موجه بودن اخراج خود، قصد شکایت از کارفرما بابت بازگشت به کار ندارد. در این موارد نیز می تواند بعد از اخراج، بابت حق و حقوق تسویه نشده یا شکایت از کارفرما بابت بیمه اقدام کند.

در گذشته برای شکایت از کارفرما، می بایست به صورت حضوری به اداره کار مراجعه می کردیم. ولی اکنون در راستای کاهش مراجعه حضوری به اداره کار، سامانه جامع روابط کار راه اندازی شده است. با راه اندازی این سامانه، دیگر نیاز نیست به اداره کار مراجعه کرد و می توان شکایت از کارفرما به دلیل اخراج را به صورت اینترنتی ثبت کرد. در حال حاضر، نحوه شکایت از کارفرما بابت اخراج به صورت اینترنتی، اینگونه است که می بایست از طریق سامانه جامع روابط کار، اقدام به ثبت دادخواست شکایت از کارفرما کرد. در ادامه مراحل شکایت از کارفرما برای اخراج را آورده ایم.

در اینجا مراحل شکایت از کارفرما بابت اخراج غیر موجه را به طور خلاصه آورده ایم تا با مسیر پیش رو در این راه آشنا شوید:

برای شکایت از کارفرما بابت اخراج و بازگشت به کار تا حصول نتیجه باید مراحل زیر را طی کنید:

1. ثبت نام، احراز هویت و ورود به سامانه جامع روابط کار
2. تکمیل فرم دادخواست و ثبت شکایت از کارفرما در سامانه جامع روابط کار
3. ارسال ابلاغیه اداره کار برای کارفرما توسط سامانه اداره کار
4. حضور در جلسه اداره کار برای رسیدگی به شکایت و ارائه دفاعیات
5. صدور رای توسط هیات تشخیص اداره کار
6. ابلاغ رای به کارگر و کارفرما
7. اعتراض به رای اداره کار (در صورتی که رای اداره کار مورد قبول کارگر یا کارفرما نباشد)
8. اجرای حکم اداره کار: اگر کارفرما پس از صدور حکم اداره کار، مطالبات کارگر را پرداخت نکرد، می بایست ابتدا تیک اجرای حکم را در سامانه جامع روابط کار بزنید، و سپس با مراجعه به اداره کار، برگ اجراییه را بگیرید و با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی نسبت به ثبت آن اقدام کنید.

زمان دقیق و مشخصی در خصوص رسیدگی به پرونده های شکایت در سامانه جامع اداره کار وجود ندارد. اما حداکثر ظرف یک ماه پس از ثبت دادخواست شکایت، جلسه رسیدگی به شکایت برگزار می شود. سپس بر اساس ماده ۱۰۱ آیین دادرسی کار پس از خاتمه رسیدگی، اداره کار در همان جلسه یا حداکثر ظرف یک هفته مبادرت به صدور دادنامه خواهد کرد. منظور از دادنامه همان نتیجه رای هیات تشخیص (بدوی) و هیات حل اختلاف اداره کار (تجدید نظر) می باشد که به امضای اعضای مرجع رسیدگی کننده می رسد. وقتی هیات اداره کار دادنامه را صادر کند، در سامانه جامع روابط کار ثبت می شود و برای کارگر و کارفرما پیامک ارسال می شود.

برای شکایت از کارفرما بابت اخراج و درخواست بازگشت به کار، لازم است ظرف مدت یک ماه بعد از اخراج، دادخواست شکایت خود را در سامانه اداره کار مطرح نمایید. هر چند این مهلت و مدت در قانون کار و آیین دادرسی کار وجود ندارد، ولی عرف و منطق در این موضوع موثر هستند. به عبارتی کارگر چنانچه توجیهی برای تاخیر از بابت شکایت بازگشت به کار داشته باشد، مهلت رسیدگی به شکایت اخراج و بازگشت به کار می تواند بعد از ۳۰ روز تا ۳ ماه نیز افزایش یابد.

شکایت از کارفرما بابت اخراج زمانی مفهوم پیدا می کند که شما دارای قرارداد کار معتبر باشید (چه به صورت کتبی و چه به صورت شفاهی). در صورتی که کارفرما بدون دلیل موجه و قانونی، و بر خلاف مفاد قرارداد کار، کارگر را اخراج کند، کارگر می تواند از کارفرما بابت بازگشت به کار شکایت کند. در چنین شرایطی با داشتن قرارداد کار مکتوب احقاق حق برای کارگر ساده تر می باشد. در صورتی که قرارداد شفاهی باشد، باز هم امکان شکایت از کارفرما بدون قرارداد وجود دارد، اما برای اثبات ادعا نیاز به مدارک بیشتری می باشد.

همچنین مدارک اثبات رابطه کارگری کارفرمایی عبارتند از:

• قرارداد کار
• لیست بیمه
• صورتحساب بانکی واریز حقوق
• استشهادیه کارگران شاغل در کارگاه (نسبت به مدارک قبلی اعتبار کمتری دارد)
• گزارش بازرسی بیمه تامین اجتماعی
• استشهاد محلی برای سابقه کار
• اگر هیچ کدام از مدارک موجود نباشد، لازم است تا اداره کار مامور تحقیق به محل کارگاه بفرستد. توجه داشته باشید وقتی درخواست مامور تحقیق برای بازرسی را به هیات می دهید، درخواست بازرسی در معیت کارگر بدهید تا بازرس قبل از مراجعه به محل کار، به شما زنگ بزند و با شما هماهنگ کند.

همانطور که مطرح شد، ثبت دادخواست شکایت از کارفرما از طریق سامانه جامع روابط کار انجام می شود. از طریق این سامانه می توان نسبت به ثبت شکایت و بارگذاری مدارک و لوایح لازم برای شکایت از کارفرما و درخواست بازگشت به کار اقدام کرد. برای کسب راهنمایی کامل در این زمینه بر روی دکمه زیر کلیک کنید:

همانطور که مطرح شد زمانی که کارگری به صورت غیر موجه از کار اخراج شده باشد، می تواند با تنظیم دادخواست تقاضای بازگشت به کار خود را مطرح می کند. در واقع این دادخواست خواسته کارگر در برابر اخراج غیرقانونی او است. در صورتی که بعد از اخراج قصد بازگشت به کار دارید، می بایست در لایحه دفاعیه بازگشت به کار اداره کار، دلایلی که اخراج خود را غیرقانونی می دانید مطرح کنید. برای نوشتن لایحه دفاعیه محکم و قوی می بایست بر دلایل قانونی برای اثبات ادعای خود تاکید کنید. در این راستا شرایط اخراج مطرح شده در ماده ۲۷ قانون کار مهم می باشد. طبق این ماده، سه شرط اخراج کارگر عبارتند از:

• نقض قوانین و آیین نامه انضباطی کار و عدم انجام وظایف
• دریافت تذکرات کتبی در رابطه با قصور در انجام وظایف توسط کارگر
• نظر موافق شورای اسلامی کار یا انجمن صنفی در رابطه با اخراج کارگر

بنابراین اگر هر یک از این شرایط رعایت نشده باشد،‌ اخراج شما غیر موجه بوده و می توانید با اشاره به این سه شرط، دادخواست محکمه پسند تنظیم کنید. همچنین در دادخواست خود علاوه بر دلایل غیر موجه بودن اخراج باید خواسته خود را نیز مطرح کنید. ماده ۲۹ قانون کار، بازگشت به کار سابق به علت اخراج غیر موجه و غیر قانونی، و دریافت خسارت ناشی از تعلیق را از حقوق کارگر اخراج شده می داند. بنابراین می توانید با استناد به این ماده قانونی، خواسته خود را بیان کنید. در زیر نمونه دادخواست بازگشت به کار اداره کار آمده است:

همچنین ممکن است بعد از اخراج قصد بازگشت به کار نداشته باشید و فقط بخواهید حقوق، عیدی ‌ و حق سنوات خود را از کارفرما دریافت کنید. یا در صورتی که کارفرما بیمه شما را رد نکرده باشد، می توانید با ثبت دادخواست شکایت از کارفرما حق و حقوق خود را از کارفرما طلب کند. برای دریافت نمونه متن شکایت از کارفرما بر روی دکمه زیر کلیک کنید:

بر اساس ماده ۱۶۵ قانون کار در صورتیکه هیات حل اختلاف اخراج کارگر را غیر موجه تشخیص بدهد، حکم بازگشت کارگر اخراجی و پرداخت حق السعی ایام بلاتکلیفی او را از تاریخ اخراج صادر میکند. یعنی علاوه بر اینکه کارفرما مکلف است شرایط بازگشت به کار کارگر را فراهم کند،‌ بایت ایام بلاتکلیفی نیز باید خسارت بپردازد. مدتی که از تاریخ اخراج کارگر تا بازگشت به کار مجدد سپری می شود، ایام بلاتکلیفی یا تعلیق کارگر نام دارد. در این شرایط کارفرما مکلف است، تمام حقوق و مزایای کارگر در این مدت را پرداخت نماید. به حقوق و مزایای این مدت اصطلاحا "حق السعی ایام بلاتکلیفی" می گویند. همچنین کارفرما باید حق بیمه کارگر را در این مدت پرداخت کند. به علاوه مرخصی استحقاقی و عیدی و سنوات نیز به ایام بلاتکلیفی تعلق می گیرد.

توجه داشته باشید که بر اساس بند ۶ دستورالعمل شماره ۱۰ روابط کار صدور رای الزام کارفرما به پرداخت حق السعی ایام بلاتکلیفی، صرفا در صورتی مجاز است که برای مرجع حل اختلاف رسیدگی کننده احراز شود که کارگر برای بازگشت به کارگاه و اجرای رای اقدام نموده و کارفرما از اجرای رای خودداری نموده است. بنابراین چنانچه دادخواست به خواسته حق السعی ایام مذکور پیش از رعایت این موضوع ارائه شود هیات اداره کار قرار رد دادخواست صادر می نماید. ارائه دادخواست مجدد در این زمینه بعد از رعایت شرایط مقرر از طرف کارگر امکان پذیر می باشد.

در صورتی که اخراج موجه تشخیص داده شد، دیگر حکم بازگشت به کار صادر نمی شود. در این شرایط کارگر مشمول اخذ حق سنوات به میزان مندرج در ماده 27 قانون کار خواهد بود. بر اساس این ماده قانونی، کارفرما می بایست علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه، به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخت نماید.

پس از صدور رای اداره کار مرحله اجرای رای می باشد. بر اساس بند ۵ دستورالعمل شماره ۱۰ روابط کار در خصوص بازگشت به کار و حق السعی ایام تعلیق، پس از صدور و ابلاغ رای بازگشت به کار، لازم است کارگر بلافاصله به کارگاه مراجعه نموده و درخواست اجرای رای را نماید. در صورت ممانعت کارفرما از بازگشت به کار کارگر پس از ابلاغ رای، کارگر می بایست برای اجرای رای به اجرای احکام دادگستری مراجعه و تقاضای اجرای حکم را نماید. زیرا بر اساس ماده ۱۶۶ قانون کار آراء قطعی صادره از طرف مراجع حل اختلاف کار، لازم الاجرا بوده و به وسیله اجرای احکام دادگستری به مورد اجرا گذارده خواهد شد.