شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب + نمونه متن

در صورت عدم تسویه حساب در پایان همکاری، کارگر می تواند از کارفرما شکایت کند. در اینجا علاوه بر مراحل و مدارک لازم برای شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب، متن شکایت از کارفرما نیز آورده شده است.

زمانی که کارگر نیرو و وقت خود را در اختیار کارفرما قرار می دهد، حقوق و مزایایی به وی تعلق می گیرد که می بایست توسط کارفرما پرداخت شود. با توجه به این که در پایان قرارداد رابطه کاری به اتمام می رسد،‌ لازم است تا همه چیز بین کارگر و کارفرما تصفیه شود. اگر هر یک از این مزایا در زمان پایان همکاری پرداخت نشده باشد،‌ کارگر می تواند درخواست تسویه آنها را داشته باشد:

• حقوق معوقه تا پایان قرارداد
• اضافه کاری، نوبت کاری، جمعه کاری و ...
• پایه سنوات بر اساس بخشنامه حقوق و دستمزد برای کارگران با بیش از یک سال سابقه
• عیدی و پاداش به نسبت روزهای کارکرد
• سنوات خدمت به نسبت روزهای کارکرد
• مانده مرخصی (حداکثر ۹ روز)
• دیگر مزایا و پاداش های توافق شده در قرارداد کار

در فرم تسویه حساب کارگر می بایست همه موارد مطرح شده مشخص شود، و علاوه بر امضای فرم تسویه حساب توسط کارگر، لازم است سند پرداخت نیز ضمیمه برگه تسویه حساب شود. بنابراین اگر کارفرما به زور از کارگر امضا بگیرد، ولی سند پرداخت نداشته باشد،‌ این تسویه حساب اعتبار ندارد و کارگر می تواند بابت مطالبات خود از کارفرما از طریق اداره کار شکایت کند.

بر اساس ماده ۲۲ قانون کار در پایان کار، کلیه مطالباتی که ناشی از قرارداد کار و مربوط به دوره اشتغال کارگر است، می بایست به کارگر و در صورت فوت او به وراث قانونی وی پرداخت شود. این ماده قانونی اشاره کرده است که در پایان همکاری می بایست تمام مطالبات کارگر تسویه شود.

البته با توجه به قانون کار، مهلت تسویه هر یک از مزایای قانون کار مشخص شده است و این طور نیست که همه مزایا بعد از اتمام همکاری پرداخت شود. حقوق و مزایایی نظیر اضافه کاری،‌ شب کاری، جمعه کاری، نوبت کاری، حق ماموریت و ... می بایست در پایان هر ماه تسویه شود. علاوه بر این مزایایی نظیر عیدی و بازخرید مانده مرخصی سالانه در پایان هر سال باید تسویه شود. علاوه بر تسویه حساب پایان سال، در پایان قرارداد نیز به ازای هر سال کار، یک ماه مزد به عنوان حق سنوات به کارگر تعلق می گیرد و می بایست بعد از اتمام همکاری تسویه شود.

سوالی که در اینجا پیش می آید این است که مهلت تسویه حساب کارفرما با کارگر در زمان قطع همکاری چقدر است؟ آیا اگر کارفرما اقدام به تسویه حساب نکند، یا با تاخیر نسبت به تسویه حساب با کارگر اقدام کند، مبلغ مطالبات کارگر بر اساس نرخ روز و با جریمه دیرکرد محاسبه خواهد شد یا خیر؟

در پاسخ به این سوال باید گفت در قانون کار نحوه محاسبه هر یک از آیتم های حقوق و مزایا مشخص شده است. ماده ۲۲ قانون کار نیز اشاره کرده است که در پایان همکاری می بایست تمام این مطالبات تسویه شود. اما قانون کار برای جریمه تاخیر در پرداخت مطالبات یا همان تاخیر تادیه، صحبتی نکرده است. بنابراین در صورتی که کارگر بابت مطالبات خود از کارفرما شکایت کند، مبلغ مطالبات بر مبنای زمان تحقق محاسبه خواهد شد. به عنوان مثال اگر کارفرما عیدی سال ۱۴۰۲ را پرداخت نکرده باشد، رای اداره کار در سال های بعد همان مبلغ عیدی سال ۱۴۰۲ می باشد. تسویه سنوات پایان کار نیز، بر اساس مبلغ آخرین مزد محاسبه خواهد شد. اما نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که کارگر می تواند در مراجع حقوقی نسبت دریافت خسارت تاخیر تادیه بابت مطالبات خود اقدام کند تا حق و حقوق خود را به نرخ روز دریافت کند.

در گذشته برای شکایت از کارفرما، می بایست به صورت حضوری به اداره کار مراجعه می کردیم. ولی اکنون وزارت کار در راستای کاهش مراجعه حضوری به اداره کار، سامانه جامع روابط کار را راه اندازی کرده است. با راه اندازی این سامانه، دیگر نیاز نیست به اداره کار مراجعه کرد و می توان شکایت از کارفرما را به صورت اینترنتی ثبت کرد. بنابراین، سایت شکایت از کارفرما، همان سامانه جامع روابط کار، می باشد.

رسیدگی به شکایات مربوط به روابط کار بین کارگر و کارفرما در هیات های حل اختلاف اداره کار انجام می شود، اما به جز جلسه رسیدگی اداره کار، ثبت دادخواست شکایت از کارفرما بابت تسویه حساب، بارگذاری لوایح، ابلاغیه اداره کار و پیگیری اجرای رای به صورت اینترنتی و از طریق سامانه روابط کار انجام می شود.

در اینجا مراحل شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب را به طور خلاصه آورده ایم تا با مسیر پیش رو در این راه آشنا شوید:

برای شکایت از کارفرما تا حصول نتیجه باید مراحل زیر را طی کنید:

1. ثبت نام، احراز هویت و ورود به سامانه جامع روابط کار
2. تکمیل فرم دادخواست و ثبت شکایت از کارفرما
3. ارسال ابلاغیه اداره کار برای کارفرما توسط سامانه اداره کار
4. حضور در جلسه اداره کار برای رسیدگی به شکایت و ارائه دفاعیات
5. صدور رای توسط هیات تشخیص اداره کار
6. ابلاغ رای به کارگر و کارفرما
7. اعتراض به رای اداره کار (در صورتی که رای اداره کار مورد قبول کارگر یا کارفرما نباشد)
8. اجرای حکم اداره کار: اگر کارفرما پس از صدور حکم اداره کار، مطالبات کارگر را پرداخت نکرد، می بایست ابتدا تیک اجرای حکم را در سامانه جامع روابط کار بزنید، و سپس با مراجعه به اداره کار، برگ اجراییه را بگیرید و با مراجعه به دفاتر خدمات قضایی نسبت به ثبت آن اقدام کنید.

بعد از ثبت شکایت از کارفرما زمان دقیق و مشخصی در خصوص رسیدگی به پرونده های شکایت در سامانه جامع اداره کار وجود ندارد. اما حداکثر ظرف یک ماه پس از ثبت دادخواست شکایت، جلسه رسیدگی به شکایت برگزار می شود. سپس بر اساس ماده ۱۰۱ آیین دادرسی کار پس از خاتمه رسیدگی، مرجع رسیدگی کننده، در همان جلسه یا حداکثر ظرف یک هفته مبادرت به صدور رای خواهد کرد. بعد از صدور رای اداره کار، در صورتی که کارفرما ملزم به پرداخت حقوق و مزایای تسویه نشده به کارگر شده باشد، کارگر می بایست درخواست اجرای رای اداره کار را ثبت نماید.

برای شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب نیاز به مدارکی دارید تا ادعای خود را نسبت به رابطه کارگری و کارفرمایی با کارفرما اثبات کنید. طبیعی است، هرچه مدارک بیشتری برای اثبات رابطه کاری و حقوق و مزایای پرداخت نشده خود داشته باشید، کار شما در این مسیر ساده تر خواهد شد.

شکایت از کارفرما بدون قرارداد و بیمه، نیز امکان پذیر است. کارگر حتی بدون داشتن هیچ مدرک کتبی، می‌تواند از کارفرما شکایت کرده و حق و حقوق قانونی خود را طلب کند. با اینکه داشتن یک قرارداد کتبی می‌تواند مسیر شما برای اثبات مطالبات تسویه نشده را هموار کند، اما در صورت نداشتن قرارداد کتبی نیز می‌توانید وجود رابطه کاری میان خود و کارفرما را اثبات کنید. مدارکی که با داشتن هر کدام از آن‌ها، رابطه میان شما و کارفرما اثبات خواهد شد عبارتند از:

• تصویر قرارداد کار: داشتن قرارداد کار در صورت وجود اثبات رابطه کاری و حقوق و مزایای مورد توافق را ساده می کند، ولی بدون قرارداد کار نیز می توان علیه کارفرما شکایت کرد.
• تصویر فیش حقوقی: در صورت وجود، برای مشخص شدن میزان حقوق و مزایا تعیین کننده است.
• سابقه پرداخت حق بیمه: در صورت بیمه شدن توسط کارفرما
• پرینت حساب بانکی: در صورت وجود، برای اثبات رابطه کاری از طریق واریز حقوق اهمیت دارد.
• تایم شیت و مدارک حضور و غیاب
• هرگونه مدرک دال بر احراز کارکرد و میزان سابقه کار
• گزارش بازرسی بیمه تامین اجتماعی
• استشهاد محلی برای سابقه کار

همچنین مدارک زیر در هنگام ثبت دادخواست اداره کار لازم است:

• شناسنامه و کارت ملی: برای احراز هویت
• متن دادخواست و پیوست های آن (مدارک مرتبط با کارکرد )
• ارائه اصل مدارک مورد استناد و اصل مدرک احراز هویت به مرجع رسیدگی کننده در جلسه دادرسی الزامی می باشد.
• در صورت تسلیم دادخواست توسط نماینده(وکیل)، پیوست مدرک دال بر نمایندگی (از قبیل وکالتنامه) و ثبت آن در دبیرخانه، الزامی می باشد.
• در صورت تسلیم دادخواست توسط احدی از ورثه متوفی، ارائه اصل و تصویر برگ انحصار وراثت و نمایندگی از سایر ورثه الزامی می باشد.
• آدرس و شماره تماس کارفرما: برای ارسال ابلاغیه ضروری است.

کارفرما مکلف است بعد از اتمام همکاری تمام مطالبات و حقوق و مزایای کارگر از قبیل: عیدی، سنوات، مانده مرخصی، اضافه کاری، حقوق معوق و ... را تسویه نماید. در صورتی که این موارد تسویه نشده باشد، لازم است به صورت جداگانه در دادخواست شکایت از کارفرما مطرح شود. در زیر یک نمونه متن شکایت از کارفرما بابت عدم تسویه حساب کارگر آمده است:

در صورتی که کارفرما شما را بیمه نکرده باشد می توانید درخواست بیمه مدت کار خود را نیز داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه شکایت از کارفرما بابت بیمه مراجعه کنید.

گاهی اوقات کارگر بعد از امضای رسید تسویه حساب، به علت عدم دریافت تمام یا بخشی از مطالبات خود قصد شکایت از کارفرما را دارد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که كارفرما بر اساس يک رويه اشتبـاه و با هدف جلوگيري از شکایت احتمالی کارگر، با آماده کردن فرم تسویه حساب با کارگر اقدام به امضا گرفتن از کارگر می کند. بعضی مواقع نیز کارفرما تسویه حساب محضری با کارگر را در دفاتر اسناد رسمی ثبت می کند، در حالی که تسویه حساب را انجام نداده است یا مبلغ را کامل پرداخت نکرده است.

به استناد رای دیوان در خصوص الزام ارائه سند پرداخت همراه با برگ تسویه حساب، به شماره 17-20 مورخ 1397/1/27، برگ تسويه حساب بدون بررسی اسناد مالی کارفرما و بدون ارائه سند پرداخت، فاقد اعتبار قانوني است. بنابراین حتی در صورت امضا گرفتن و اقرار کارگر به دریافت کلیه حقوق خود، باز هم کارگر می تواند بابت عدم تسویه حساب از کارفرما شکایت کند.